Βίντεο αναπαράστασης των γεγονότων της 20ης Οκτωβρίου 2020 ανοιχτά της Κρήτης, όταν έγινε μια απ’ τις μεγαλύτερες καταγεγραμμένες επαναπροωθήσεις προσφύγων από το Λιμενικό προς την Τουρκία, έδωσε στη δημοσιότητα το Legal Centre Lesvos.
Η υπόθεση εκδικάζεται ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΔΑ), μετά την προσφυγή έντεκα απ’ τους περίπου 200 πρόσφυγες που επέβαιναν στο πλοιάριο.
Καθώς η υπόθεση έχει μπει στην τελική ευθεία και σύντομα αναμένεται να υπάρξει απόφαση, το Legal Centre Lesvos υπενθυμίζει ότι εκείνη τη μέρα οι πρόσφυγες που είχαν αναχωρήσει από την Τουρκία έπεσαν σε καταιγίδα στα ανοιχτά της Κρήτης και έκαναν κλήση κινδύνου στο Λιμενικό Σώμα της Ελληνικής Ακτοφυλακής ζητώντας βοήθεια.
Σύμφωνα με την καταγγελία των προσφύγων μετά την κλήση έκτακτης ανάγκης, οι ελληνικές αρχές τους απέλασαν παράνομα και βίαια προς την Τουρκία, εγκαταλείποντάς τους τελικά σε σωσίβιες σχεδίες στη θάλασσα.
Η Ελλάδα επιβεβαίωσε ότι έλαβε κλήση έκτακτης ανάγκης στις 20 Οκτωβρίου 2020 από σκάφος σε κίνδυνο στα ανοιχτά της Κρήτης, όμως οι ελληνικές αρχές αρνούνται σταθερά ότι συνέβη επαναπροώθηση.
Το βίντεο που δημοσιεύει σήμερα το Legal Centre Lesvos δημιουργήθηκε από ανεξάρτητη ερευνητική ομάδα που πραγματοποίησε συνεντεύξεις με επιζώντες/ώσες της επαναπροώθησης, ανέλυσε μαρτυρίες και διαθέσιμα στοιχεία για αυτήν, συμπεριλαμβανομένων στοιχείων από τις ελληνικές αρχές και την Frontex.
Όπως τονίζει το Legal Centre Lesvos, «το βίντεο καταδεικνύει ότι το Λιμενικό Σώμα-Ελληνική Ακτοφυλακή, αντί να διασώσει τους περίπου 200 ανθρώπους που βρίσκονταν σε κίνδυνο στη θάλασσα, τους επιτέθηκε βίαια, τους έθεσε υπό κράτηση και τελικά τους εγκατέλειψε στη θάλασσα σε μια μαζική, συντονισμένη και παράνομη επιχείρηση επαναπροώθησης».
Το Legal Centre Lesvos τονίζει ότι «το ελληνικό κράτος, με τους ισχυρισμούς του ενώπιον του ΕΔΔΑ τον Ιούνιο και τον Νοέμβριο του 2022, αρνείται πλήρως ότι έλαβε χώρα η επαναπροώθηση. Ισχυρίζεται συγκεκριμένα ότι μετά τη λήψη της κλήσης έκτακτης ανάγκης στις 20 Οκτωβρίου 2020 δε βρέθηκε αλιευτικό σκάφος.
Το κύριο επιχείρημα του ελληνικού κράτους είναι ότι επειδή αυτό δε διατηρεί (ή δεν παρήγαγε) αρχεία για την παρουσία των προσφευγόντων/ουσών στην Ελλάδα – όπως επιβάλλει ο νόμος – αυτοί/ές είναι αδύνατο να έχουν εισέλθει στην Ελλάδα και επομένως δεν επαναπροωθήθηκαν. Περαιτέρω, επαναλαμβανεται ο ισχυρισμός ότι αποτελεί πολιτική του κράτους να μη διεξάγονται επιχειρήσεις επαναπροωθήσεων και επομένως η ομαδική απέλαση αποκλείεται να έχει λάβει χώρα.
Το ελληνικό κράτος προβάλλει αυτούς τους ισχυρισμούς αγνοώντας ουσιαστικά όλα τα αποδεικτικά στοιχεία που υποβλήθηκαν από τους προσφεύγοντες/ουσες, τα οποία περιλαμβάνουν τοποθεσίες GPS, καθώς και φωτογραφίες και βίντεο της παρουσίας τους εντός της ελληνικής επικράτειας και της επακόλουθης επιχείρησης.
Επιπλέον, το ελληνικό κράτος επιχειρεί να αποσπάσει την προσοχή από την ευθύνη του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής με μία αβάσιμη επισήμανση: ότι δήθεν η Τουρκία είναι μια ασφαλής χώρα και ότι τα άτομα που ζητούν άσυλο στην Ευρώπη σε ενδεχόμενη επαναπροώθηση δε θα έπρεπε σε κάθε περίπτωση να επιχειρήσουν το ταξίδι. Αυτό όχι μόνο είναι παρελκυστικό, δεδομένου ότι το ΕΔΔΑ εξετάζει μόνο εάν οι πράξεις των ελληνικών αρχών κατά των προσφευγόντων/ουσών ισοδυναμούν με παραβιάσεις του δικαιώματός τους στη ζωή και της απαγόρευσης βασανιστηρίων και παράνομης κράτησης, αλλά είναι επίσης προδήλως αναληθές».
Επίσης, τονίζει ότι «τα στοιχεία, συμπεριλαμβανομένης της αναπαράστασης των γεγονότων που δημοσιεύεται σήμερα, όχι μόνο καταδεικνύουν ότι οι ελληνικές αρχές διεξήγαγαν αυτή τη βίαιη επαναπροώθηση και επομένως είναι υπεύθυνες για τις σχετικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά επίσης ότι αυτή η επιχείρηση ήταν σύμφωνη με τη συστηματική πρακτική των ελληνικών αρχών να προβαίνουν σε ομαδικές επαναπροωθήσεις, κάτι που έχει αναφερθεί και τεκμηριωθεί εκτενώς – τόσο πριν όσο και κατά την περίοδο των εν λόγω γεγονότων».
Σημειώνεται ότι η υπόθεση S.A.A. και λοιποί κατά Ελλάδας είναι η πέμπτη προσφυγή που κατατίθεται από δικηγόρους του LCL ενώπιον του ΕΔΔΑ, στο πλαίσιο εκπροσώπησης θυμάτων παράνομων και βίαιων επαναπροωθήσεων από την Ελλάδα. Είναι μια από τις 32 υποθέσεις παράνομων επαναπροωθήσεων που κοινοποιήθηκαν στην Ελλάδα πριν από ένα χρόνο από το ΕΔΔΑ, το σύνολο των οποίων κατατέθηκαν μεταξύ Δεκεμβρίου 2020 και Αυγούστου 2021 και αφορούν μετανάστες που έφτασαν στην Ελλάδα με σκοπό να ζητήσουν άσυλο και υπέστησαν βία, ταπείνωση και βασανιστήρια από τις ελληνικές αρχές, πριν εγκαταλειφθούν στη θάλασσα ή επιστραφούν βίαια στην Τουρκία μέσω των συνόρων στον Έβρο.
